İnsanların, köpeklerindeki zeka belirtilerini merak ediyor olması son derece doğalbir yaklaşımdır. En sönük duran köpeğin bile, zaman zaman davranışlarında pırıltılar gözlemlenebilir. Zeka insanlarda olduğu gibi köpeklerde de çevresel faktörler ve eğitim yardımıyla belli ölçülerde şekillendirilebilir ve geliştirilebilir. The Intelligence of Dogs kitabının yazarı Stanley COREN’e göre köpeklerde tek tip zeka yoktur.
COREN zekayı üç şekilde açıklamıştır:
Adaptif Zeka (Adaptive Intelligence)
İçgüdüsel Zeka (Instinctive Intelligence)
Egitim, İtaat ve Çalışma Zekası (Training & Obedience Intelligence)
Stanley COREN, yazdığı kitaplarda zekanın çoğunlukla ırk karakteristiğine bağlı, ancak bireysel olarak köpeğin kendisiyle de ilgili olduğunu açıklamaya çalışmıştır. Kitapları kendisi gibi köpekler üzerine çalışmalar yapan birçok bilim adamı tarafından, karşı tezler sunularak eleştirilmiş olsa da COREN, net olarak ölçülemeyen zekanın genelleme yapmakta yardımcı olduğunu ileri sürmekte ve bireylere göre büyük farklılıklar gösterebileceğini de kabul etmektedir.
Adaptive Intelligence, köpeğin, öğrenme ve problem çözme yeteneği ile birlikte kazanabileceği bilgi ve becerilere dayanan bir zeka tipidir. Her zeka tipinde olduğu gibi zeka, ırksal özelliklere bağlı olsa da, adaptif zeka çoğunlukla bireysel olarak köpeğin kendisiyle ilintilidir.
İkinci tip ise Instinctive Intelligence denen köpeğin genetik kodlarında var olan ve hiç yada, çok az eğitim gerektiren, doğuştan gelen davranış ve becerilere dayalı zeka tipidir.
Diğer bir zeka tipi ise, köpek ırklarında zeka sıralamasının yapılmasında yararlanılan ve, çoğunlukla ırk karakteristiği üzerine dayalı olan Eğitim, İtaat ve Çalışma zekasıdır.
Köpeğinizi bireysel olarak gözlemleyebileceğiniz adaptif zeka, iki ana bileşene sahiptir,
Birincisi köpeğin yeni ilişkileri öğrenme oranının gözlendiği Öğrenme Kabiliyeti, diğeri de şartlardan ve sonuçlardan edinilen kazanımları değerlendiren Gözlemsel Öğrenme’dir.
Bu temel bileşimlere ek olarak adaptif zekada, çevresel öğrenme, sosyal öğrenme, lisan idrakı ve görev öğrenimi de rol oynamaktadır. Bunların şekillenmesine yön verende köpeğin doğasında bulunan kısa dönem hafıza, uzun dönem hafıza ve problem çözme yeteneğidir.
İnsanlarda “zekanın aşk ve sevgi için bir gereklilik olmadığı”’ndan yola çıkarak, köpeğinizin adaptif zekasını ölçmenize yardım etmek ve hoş bir zaman geçirmeniz amacıyla hazırlamış olduğumuz bir test bulunmaktadır.
Şunu hiçbir zaman unutmayınız, köpeğiniz bir dahi olmayabilir, ama her canlı kendi ihtiyaçları için ondan beklenmeyecek kadar büyük yetenekler sergileyebilir.
Acaba siz buzdolabının kapısını açabilen, evdeki elektrikli aletleri kullanabilen hatta kredi kartınızla alışveriş yapıp ekonominizi çökertebilecek zekaya sahip bir köpek istiyor musunuz? Bir daha düşünün o zaman!